Phong tục ngày Tết Nguyên Đán

Ảnh:tgphanoi.org


1. Tống cựu nghênh tân


Tục lệ này đơn giản và không cần nghi thức gì. Đó chỉ là thời điểm mọi
người quét dọn sạch sẽ nhà cửa, sân ngõ, vứt bỏ những thứ rác rưởi. Các
thành viên trong gia đình sắm sửa quần áo mới, mua đồ trang trí, lễ vật
trên bàn thờ… hoặc cùng hàng xóm dọn dẹp đường phố, đình chùa.


2. Lễ rước vong linh ông bà


Chiều 30 tháng Chạp, mỗi gia đình sẽ chuẩn bị các thức ăn và trái cây
được xếp thành mâm cỗ để dâng lên bàn thờ. Đây là dịp cả gia đình quây
quần tưởng nhớ đến các vong linh ông, bà, tổ tiên… và cùng nhau kể
chuyện năm cũ, ước nguyện năm mới.


3. Xông nhà (hay "xông đất")


Người Việt ta có tục xông nhà rất thú vị. Đầu năm mới mà người đầu tiên
bước vào nhà mình sẽ đem đến vận hên, xui cho gia đình suốt cả năm đó.
Vì thế, những ai “nặng vía” thì phải chú ý vì nếu lỡ đến nhà ai sớm, mà
trong năm đó người ta gặp chuyện gì không may sẽ "đổ" tại mình “vía
không tốt”. Và trong những ngày giáp Tết, gia chủ sẽ tìm người nào “nhẹ
vía” và hợp tuổi với chủ nhà để nhờ xông đất. Cũng có khi không tìm được
ai, chủ nhà sẽ tự mình xông nhà cho chính họ.


4. Hái lộc


Sau những giờ phút đầu tiên của năm mới, mọi người sẽ cùng nhau đi hái
lộc. Hái lộc thường diễn ra tại các đình, chùa. Khi đến đây, mỗi người
sẽ hái một cành cây non và mang về nhà như một sự “rước lộc”. Bởi ai
cũng hy vọng năm mới tài lộc dồi dào, làm ăn thịnh vượng, may mắn và
hạnh phúc.


5. Chúc thọ, chúc Tết


Sáng sớm mùng Một Tết là lúc con cháu trong nhà tỏ lòng hiếu thảo qua
việc chúc thọ ông bà, cha mẹ. Người Việt quan niệm rằng cứ mỗi độ Xuân
về là mọi người đều thêm một tuổi, không kể sinh vào ngày nào, tháng
nào. Chính vì vậy mà lời chúc luôn được đón nhận nhiều nhất vẫn là “Sống
lâu trăm tuổi”, trường thọ.


Chúc thọ của người Việt trong ngày đầu năm mới thể hiện nét đẹp văn hóa
ứng xử. Đó là dịp để mỗi người con, người cháu bày tỏ tình cảm, lòng
hiếu thảo, kính yêu đến ông bà, cha mẹ và những người xung quanh.


Trong những ngày Tết, làng xóm, bạn bè nô nức đến thăm nhau, chúc nhau
sức khỏe, vạn sự như ý, an khang thịnh vượng, phát tài tài phát lộc… Đây
cũng là dịp gắn kết mọi người với nhau, những cái bắt tay dường như đã
xóa hết sự hiểu lầm, hờn giận của năm cũ và mời nhau ly rượu nồng ấm để
hướng đến những điều tốt đẹp trong năm mới.


6. Lì xì


"Lì xì" nguyên là chữ "lợi thị" (tiền bạc, lợi lộc) trong Hán tự. Ông
bà cha mẹ sẽ chuẩn bị một ít tiền cho vào phong bao màu đỏ trơn hoặc có
hoa văn vàng trông rất bắt mắt để mừng tuổi cho con cháu trong nhà và
con cháu hàng xóm láng giềng, bạn bè thân thích và dành những lời chúc
hay nhất đến bọn trẻ như hay ăn chóng lớn, học hành giỏi giang, ngoan
ngoãn…


8. Quà Tết, lễ Tết


Đi chúc Tết kèm theo những món quà, giỏ quà là điều vô cùng quý, đặc
biệt là những ngày trước Tết. Bởi dù to hay nhỏ món quà ấy đều thể hiện
mối ân tình, sự biết ơn và tôn kính.


Các cụ ngày xưa đã có câu “Lời chào cao hơn mâm cỗ”, vì vậy chúng ta
không nên lạm dụng quà Tết, lễ Tết để thể hiện “cho được” tình cảm của
mình với người thân, bạn bè, làng xóm… Tình cảm phải thực từ tâm, những
lời chúc ý nghĩa, ly rượu thơm nồng chan chứa tình cảm, cái bắt tay hay
vòng tay siết chặt… tất cả đều thể hiện nét đẹp văn hóa trong phong tục
ngày Tết cổ truyền dân tộc.